Abidin Dino

Abidin Dino

1913 - 1993 yılları arasında yaşamış Türk ressam, karikatürist, yazar ve film yönetmenidir. Dino’nun sanat anlayışı, geleneksel Türk motiflerini modern yaklaşımlarla harmanlama üzerine kurulmuştur. Onun eserlerinde, Osmanlı dönemi minyatürlerinden, folklorik öğelere kadar geniş bir yelpaze bulunur. Daha çok çizgisel etkinlikler üstünde gelişen Dino’nun resmi, Türk kültürünün tarihsel kökenleriyle bağlantısını her zaman korumuştur. 

Sanatçı Türkiye’den uzakta yaşamasına karşın, kökenleriyle ilgisini her zaman canlı tutmayı başarmıştır. Fransa’daki güncel sanat gelişmelerinin ve yeni eğilimlerin, sürekli olarak bir sentez arayışına yönelttiği sanatçının resmini belirleyen başlıca etmen bu noktada özgün olma içgüdüsüdür. Sanatı hep bir süreklilikle, kökenlerinden esinlenen bir duyarlılıkla gelişmiş, yapay ve aktarma değerlere karşı duyduğu kuşku ve tedirginlik onu, hep kendi gerçekliğinden kaynaklanma çabasına yöneltmiştir. 

Sanatçı, Adana’daki sürgün yıllarında Çukurova'nın pamuk işçilerini konu alan, çizgi ve desenlerin ön plana çıktığı resimler yapmış, işçi ve köylü tiplerini özgün bir üslupla işlemiştir. Yalın gerçek ile şiirsel yorumu birleştiren toplumsal gerçekçi türde resimler yaptığı bu dönemde, resimlerinde özellikle Güney Anadolu’daki köy yaşamını, köy insanlarını işlemiştir.

Dino’nun sanatı toplumla iç içedir; gerçekçi bir sanat görüşünü benimseyerek yazı ve çizimlerinde halktan yana olan tavrını korumuştur. Çağının sanatçılarına göre kendine özgü sanat yapısı ile modernizmin uzağında, yerel kültür kaynaklarına dayalı sanat anlayışını benimseyen bir ressam, karikatürist, yazar ve film yönetmeni olarak ömrü boyunca öfkenin, sevginin, mutluluğun, hüznün resmini yapmıştır.

Dino, son dönemlerinde soyut sanata yönelmiş, daha düşünsel biçimler ortaya çıkarmıştır: deniz, gök ve soyut yapılar. Resimlerinde sık sık görülen semboller, anlam yüklü bir derinlik taşır ve izleyiciyi düşünmeye davet eder. Dino olaylara, nesnelere sadece bakıp görmekle kalmayıp çevresindeki olup bitenlerin karşısında fikirler üretmiştir. Temaların ressamı olarak bilinen Dino, dizilerden oluşan resimler yapmıştır. Bu resimlerin kimisi ironi ve mizah yüklü, kimisi de felsefi bir düşünceden hareketle yapılmış resimlerdir. Bu resimler gerçek ile gerçeküstü ögelerin iç içe geçerek oluşmasından meydana gelir. 

“Yürüyüş,” Abidin Dino’nun en etkileyici tablolarından biridir. Bu tablo, insanların yaşadığı savaş travması ve acısını yansıtan güçlü bir eserdir. Toplu hâlde yürüyen insan figürleri, savaşın insanlığa verdiği acıları simgeler. Renk ve kompozisyon seçimleri, tablonun dramatik etkisini artırır. Renkler ve formlar, bu bağlamda Dino’nun eserlerine dinamizm ve canlılık katar.